In deze blog ga ik in op mijn ervaring op het gebied van autisme en comorbiditeit. Autisme komt vaak voor in combinatie met één of meer andere diagnoses. Dit wordt comorbiditeit genoemd.
Autisme in combinatie met psychische en/of lichamelijke klachten vraagt een andere diagnostiek en behandeling. De hulpverlening zou daarop moeten worden afgestemd.
Mijn autisme werd langere tijd gemaskeerd door een depressie. Gelukkig kwamen behandelaren er uiteindelijk wel achter. Zo kon de behandeling beter op mij worden afgestemd. Ik kon nogal heftig reageren op medicatie. Als medicatie nodig is, krijg ik nu een lagere dosis voorgeschreven. Therapie heb ik vooral gebruikt om mijn eigen handleiding beter te leren kennen. Met andere woorden wie ben ik? Wat vind ik moeilijk? Wat kost mij veel energie? Wat heb ik nodig om te kunnen functioneren? Natuurlijk is het soms confronterend om er bij stil te staan wat je minder sterke kanten zijn, maar zo leer je er ook beter mee omgaan.
Autisme komt vaak voor in combinatie met stemmingsstoornissen, ADHD, angst en/of dwang, burn-out. Qua lichamelijke klachten komen slaapproblemen, buikpijn, hoofdpijn en vermoeidheid veel voor. Ook epilepsie komt relatief vaak voor bij mensen met autisme.
De laatste jaren heb ik vooral last van lichamelijk klachten, zoals slaapproblemen, buikpijn, hoofdpijn en vermoeidheid tot gevolg. Het blijft zoeken naar een goede balans tussen activiteiten. Het is vaak een afweging of ik het ervoor over heb om daarna één of meerdere dagen minder of ronduit slecht te voelen.
Mijn activiteiten deel ik in op kleur: activiteiten die energie kosten (rood), activiteiten die redelijk veel energie kosten (oranje), activiteiten die energie geven (groen). Voorbeelden van rode activiteiten: boodschappen, verjaardagen/feestjes, afspraken bij dokters. Voorbeelden van oranje activiteiten: huishouden, vrijwilligerswerk bij Wende of EVA. Ook al vind ik het vrijwilligerswerk superleuk om te doen, ik moet daarna wel rust pakken. Voorbeelden van groene activiteiten: muziekluisteren, wandelen, Lego, tuinieren.
Voor mijn dagplanning gebruik ik de App Mijn Eigen Plan, voor mij een goed hulpmiddel om beter in balans te blijven. In deze app kun je met plaatjes en/of kleuren werken. Je kan meten hoe je je voelt en of je goed hebt geslapen. Ook kun je een boodschappenlijstje toevoegen voor in de supermarkt. Als ik bijvoorbeeld een taak in het huishouden heb gedaan kan ik het in deze app afvinken en het is dan ook uit mijn hoofd, erg prettig. Je kan in de app ook allerlei hulpjes toevoegen die je kunnen helpen als je bv overprikkeld bent.
Als ik te veel van mijzelf vraag of teveel stress of prikkels heb gehad uit dat bij mij in lichamelijke klachten. Ik weet nu beter mijn eigen grenzen en wat ik nodig heb om er weer van te herstellen.