Hallo, even voorstellen ik ben Lianne (33 jaar). Ik heb zelf autisme en zet mij met veel enthousiasme in voor mensen met een vorm van autisme. Dit doe ik onder andere bij: Wende autismecafé en Expertgroep Autisme en Vrouwen (afgekort EVA). Daarnaast ben ik bij verschillende projecten betrokken van het SAG, zoals het SAG Ervaringsteam. Vanaf nu schrijf ik ieder kwartaal een blog over mijn ervaringen op het gebied van autisme. Op deze manier hoop ik dat mensen herkenning kunnen vinden, wat als steunend kan worden ervaren.
Veranderingen
Veranderingen zijn voor veel mensen moeilijk, je moet schakelen als de dag ineens anders verloopt. Als je een vorm van autisme hebt zijn veranderingen nog moeilijker. Zeker als veranderingen plotseling of onverwachts komen, kan het veel stress veroorzaken. In deze blog neem ik jullie mee wat het met mij doet als het plan onverwachts veranderd. In het eerste voorbeeld gaat het over het onverwachts bezoek ontvangen, de laatste voorbeelden hebben betrekking met veranderingen op het werk en welke impact dat op mij heeft.
Onverwachts bezoek
Het is vrijdag en ik heb voor mezelf een planning gemaakt wat ik die dag wil doen. Alles loopt nog volgens plan tot ineens mijn schoonouders onverwachts voor de deur staan. Het is niet dat ze niet welkom zijn, maar ik moest echt even schakelen, want in mijn hoofd had ik andere plannen. Ik laat ze binnen en doe thee voor ze in. Mijn hoofd is nog aan het puzzelen wanneer ik de andere taken van mijn planning kan oppakken. Het lukt mij met moeite om te schakelen naar de huidige situatie. Ik ben even helemaal uit mijn doen. Ik had ook al bedacht wat we die avond zouden gaan eten, maar dat was niet genoeg voor 4 personen. Uiteindelijk halen we Chinees dus het kook probleem was daarmee opgelost.
Simpele oplossing voor bezoek
Het had mij veel stress gescheeld als ze van tevoren hadden doorgegeven dat ze van plan waren om langs te komen. Voor iemand zonder autisme is het vaak niet te begrijpen dat onverwachts bezoek of verschuiven van een afspraak iemand zo van slag maakt. Door een afspraak af te zeggen of te verschuiven of zelfs onverwachts langs te komen wordt het dagschema in de war geschopt. Een neurotypisch mens zou het schema gewoon omgooien, terwijl dat voor iemand met autisme vaak veel energie kost. Tegenwoordig plannen we een afspraak in of berichten ze van tevoren. Dit is een simpele oplossing dat voor mij goed werkt.
Spoed werkzaamheden
Jarenlang heb ik in de fiscale wereld gewerkt. Regelmatig kwam het op mijn werk voor dat een bepaalde aangifte met spoed moest worden afgerond. Je zou zeggen als dat regelmatig voorkomt, dan raak je daar toch aan gewend? In zekere zin wel, maar toch koste mij het de nodige energie om te schakelen. Ik was dan bezig met bijvoorbeeld een aangifte inkomstenbelasting en ineens komt een collega binnenlopen dat vandaag nog een aangifte vennootschapsbelasting ingediend moet worden. Dit betekende regelmatig dat waar ik mee bezig was mee moest stoppen en snel de aangifte vennootschapsbelasting moest opstellen. Dit onvoorspelbare bleef ik lastig vinden in mijn werk. Ik heb meer schakeltijd nodig, mijn planning wordt in de war geschopt en op sommige momenten liep ik daar totaal in vast. Het hielp mij als een collega of jobcoach met mij meekeek wat ik dan moet doen, op zulke momenten had ik zelf dat overzicht niet meer.
Vaste werkwijze wordt omgegooid
In dit voorbeeld wordt duidelijk dat ik meer tijd nodig heb om aan aan veranderingen te wennen of een nieuwe werkwijze eigen te maken. Het is maandag, de dag dat ik een globale planning maak voor de komende week. Dit geeft mij houvast en structuur. Hoewel we al meetings hadden gehad over de nieuwe werkwijze, wordt nu van ons verwacht om op de nieuwe manier het dossier op te bouwen. Voor mezelf heb ik een overzichtelijk stappenplan gemaakt, zodat ik het eigen kan maken. Niet veel later (twee weken) vragen collega’s of ik het inmiddels gewend ben. Nee, ik heb daar meer tijd voor nodig. Ik heb deze veranderingen nog niet verwerkt/eigen gemaakt of er kwam een paar dagen later al weer voor mij een (mega) verandering, om nieuwe lijsten te gebruiken.
Nieuwe collega’s
Op het werk vinden regelmatig personeelswisselingen plaats, zeker op accountantskantoren. Collega’s waar je aan gewend bent die vertrekken en collega’s die weer nieuw beginnen. Keer op keer weer spannend, hoe zou de samenwerking verlopen, begrijpen ze mij en begrijp ik hun. Er volgde zo verandering op verandering, zo snel dat mijn hoofd het in dat tempo niet kon verwerken. Continue nieuwe situaties waarin van mij verwacht werd om te schakelen en het eigen te maken, terwijl ik gewoon weg meer tijd nodig heb om aan nieuwe situaties te wennen. Het hielp dat collega’s en mijn jobcoach destijds mij hielpen om de situatie te relativeren. Ik heb ook geleerd om ‘nee’ te zeggen als iets niet lukt of het te veel stress zou opleveren. Het uitspreken van mijn gevoelens en dat de ander weet dat ik meer tijd nodig heb aan de nieuwe situatie te wennen, zorgde ervoor dat men er meer rekening mee kon houden.